|
متن حدیث: ... امیناً على الامانات، بعیداً من الخیانات، إلفه التُّقّى و حِلْفُهُ الحیا، کثیر الحَذَر، قلیل الزلل.(1)
ترجمه: ... مؤمن کامل شخصى امانت دار است و از خیانت دورى مى کند، دوست او تقوى و هم پیمانش حیا است، در مقابل خطرات مواظب است و گمراهى او کم است.
شرح: سى و ششمین صفت مؤمن «امیناً على الامانات» است امانتدارى جایگاه بسیار ممتازى در میان تعالیم انبیاء داشته است: «ما بعث الله نبیّا الاّ بصدق الحدیث و اداء الامانة على البرَّ و الفاجر».(2) دلیل این که در روایات امانات را جمع مى آورد ممکن است اشاره به انواع امانت باشد. امانات الهى در نزد ما زیاد است مثل عمر، جوانى، سلامت، ایمان، دین، فرزندان، مملکت، انقلاب... همه، امانت الهى هستند که همه را باید حفظ کرد. اگر فرزند انسان منحرف شود، یا اگر انقلاب آسیب ببیند یا اگر عمل ما به گونه اى باشد که اسلام و مکتب اهل بیت(ع) صدمه ببیند در امانت خیانت کرده ایم. در بین امانت ها مهمترین امانت همان تکلیف و مسئولیّت است که همه خلائق از پذیرش آن امتناع کردند و انسان آن را پذیرفت که مقام بالایى است و نباید از آن غافل شویم; به همین جهت این جشن تکلیف ها که براى تازه مکلّف ها گرفته مى شود کاملا بجاست چون این که خدا انسان را بعد از رسیدن به سنّ تکلیف مخاطب قرار مى دهد، نعمت کمى نیست. امانت دیگر همین لباس است که روحانى ها مى پوشند، کارى کنیم که این لباس آسیب نبیند تا آنجا که مى توانیم ادب، احترام، بزرگوارى نشان دهیم و به مسائل دینى آگاه باشیم و مسائل را به خاطر بسپاریم و این امانت الهى را حفظ کنیم. در هنگام رانندگى بیش از دیگران باید قوانین را رعایت کنیم. فرهنگ یک ملّت در رانندگى و رعایت قوانین روشن مى شود. انقلاب هم امانت است و این ایام هم ایام پیروزى انقلاب است. در دهه فجر دو کار مهم لازم است: 1- شکر زبانى و عملى به خاطر نعمتى که خدا داده است. 2- مطالعه نقاط قوّت و ضعف در بیست و چهار سال گذشته، براى تقویت نقاط قوّت و برطرف کردن نقاط ضعف و آسیب شناسى. یکى از آسیب هاى مهم جلساتى است که از سوى بعضى از نهادهاى دولتى به عنوان جشن پیروزى انقلاب گرفته مى شود و انواع بى بندوبارى ها در آن صورت مى گیرد، که به نام جشن پیروزى انقلاب ارزش هاى انقلاب را از بین مى برند، این اداء امانت نیست بلکه اداء امانت این است که نسل آینده را آماده پذیرش کنیم و بعد امانت را به آنها بسپاریم. سى و هفتمین صفت مؤمن «بعیداً من الخیانات» است یعنى مؤمن از انواع خیانت ها دور است مثل خیانت در اموال، خیانت با قلم، خیانت در دل،... مؤمن کامل الایمان از همه اینها مبرّى است. سى و هشتمین صفت مؤمن «إلفه التُقى» است یعنى رفیق مؤمن کامل الایمان تقوى است، على(ع) مصداق اتم این معناست وقتى برادرش چیزى بیش از سهم خودش از بیت المال خواست حضرت به او فرمود برادرى ما تا اینجاست. سى و نهمین صفت مؤمن «حلفه الحیا» است یعنى هم پیمانش حیا است. حیا بحث هاى متعددى دارد. حیا بازدارنده در مقابل گناه است. امروزه عوامل نفوذى سعى مى کنند حیاى جوان ها را بشکنند و اگر این سپر بشکند; گناه زیاد مى شود دشمنان حیا را ضعف نفس معنى مى کنند در حالى که چنین نیست و حیا در مقابل تیرهاى دشمن مانند سنگر است. چهلمین صفت مؤمن «کثیر الحذر» است یعنى مؤمن حواسش را در مقابل خطرات جمع مى کند و در مقابل هواى نفس از درون و شیطان، از بیرون از خود مواظبت مى کند. قرآن در موارد متعدّدى مى فرماید وقتى هواى نفس و شیطان مى خواهند انسان را به کار بدى وادار کنند آن را در مقابل انسان زینت مى دهند. به عنوان مثال بدترین گناهان آدم کشى است و از آن بدتر این است که انسان بچه خودش را بکشد و از همه بدتر این است که بچه شیرخوار را بکشد. عرب جاهلى دختران خود را زنده به گور مى کرد و به خیال خود از ناموسش حمایت مى کرد که در واقع شیطان آن را زیبا جلوه داده بود. امروزه آمریکا زیر پوشش حقوق بشر و مبارزه با تروریست بیشترین جنایات را مرتکب مى شود. چهل و یکمین صفت مؤمن «قلیل الزلل» است یعنى ضلالتش کم است و اگر ضلالت داشته باشد پشیمان مى شود چون چهره واقعى کارها را مى بیند. امیدواریم که از برکات نبى اکرم(ص) که گوینده این سخنان است و على(ع) که مخاطب این سخنان است خداوند به همه ما توفیق دهد که این تعلیمات انسان ساز را در وجود خود پیاده کنیم. 1. بحار، ج 64، ص 311. 2. مستدرک سفینة البحار، ج 9، ص 519. |
دو جلد کتاب جدید از کتاب های آیت الله مکارم به نام های "اسلام، آیین رحمت" و "سیگار، پدیده مرگبار عصر ما" در قسمت تالیفات در دسترس قرار گرفت.
علاقه مندان برای مطالعه این کتاب ها میتوانند به قسمت تالیفات سایت آیت الله مکارم مراجعه کنند.