سوال:
منظور از آیه شریفه «رَبُّ الْمَشْرِقَیْنِ وَ رَبُّ الْمَغْرِبَیْنِ; او پروردگار دو مشرق و دو مغرب است!»(1) چیست؟
پاسخ:
در قرآن مجید مشرق و مغرب هم به صورت «تثنیه» «دو مشرق و دو مغرب» و هم به صورت «جمع» به کار برده شده است; مانند: «فَلاَ اُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشارِقِ وَ الْمَغارِبِ; سوگند به پروردگار مشرق ها و مغرب ها(2)» و در جاى دیگر مى فرماید: «وَ اَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذَینَ کَانُوا یُسْتَضْعَفُونَ مَشارِقَ الاَرْضِ وَ مَغارِبَها; و مشرق ها و مغرب هاى پر برکت زمین را به آن قوم به ضعف کشانده شده (زیر زنجیر ظلم و ستم)، واگذار کردیم!»(3)
بنابراین، مشرق و مغرب هم به صورت «جمع» که حاکى از افراد متعدّد است و هم به صورت «تثنیه» که از دو فرد حکایت مى کند استعمال شده است.
مفسّران در تفسیر این آیات دو معنا ذکر کرده اند:
نخست این که منظور از دو مشرق و دو مغرب، مشرق و مغرب دو نیمکره زمین است; یعنى، دو نیمکره شمالى و جنوبى یا دو نیمکره شرقى و غربى، حتّى بعضى این آیه را اشاره اى به وجود نیمکره جدید یعنى «قارّه آمریکا» قبل از کشف آن دانسته اند که فعلا از موضوع بحث ما خارج است; و به همین ترتیب، منظور از مشارق و مغارب نقاط مختلف کره زمین است که هر نقطه اى نسبت به نقطه اى مشرق و نسبت به نقطه دیگر مغرب است.
به عبارت دیگر: یکى از خواصّ «کره» این است که هر نقطه اى از آن نسبت به نقطه اى که در طرف غرب آن قرار گرفته مشرق محسوب مى شود و نسبت به نقطه مقابل مغرب است و لذا بعضى این گونه آیات را اشاره به کرویّت زمین مى دانند.
دوّم این که منظور از تعدّد مشرق و مغرب تعدّد نقطه طلوع و غروب حقیقى آفتاب است; زیرا هیچ گاه آفتاب دو روز از یک نقطه طلوع و در یک نقطه غروب نمى کند و به واسطه «میل» خورشید به شمال و جنوب (که نتیجه تمایل محور زمین نسبت به سطح مدار گردش آن به دور آفتاب است) هر روز آفتاب از نقطه اى طلوع و در نقطه دیگر غروب مى کند; بنابراین، هرگاه مجموعه این مشرق ها و مغرب ها را در نظر بگیریم، باید تعبیر به «مشارق» و «مغارب» کنیم و هرگاه تنها آخرین نقطه میل اعظم شمالى آفتاب (اوّل تابستان) و آخرین نقطه میل اعظم جنوبى (اوّل زمستان) را در نظر بگیریم باید به «مشرقین» و «مغربین» تعبیر نماییم و این یکى از شاهکارهاى قرآن است که در عبارات کوتاهى مردم را متوجّه اسرار شگفت انگیز خلقت مى کند; زیرا مى دانیم تغییر طلوع و غروب آفتاب، تأثیر فراوانى در پرورش گیاهان و گل ها و میوه ها و بطور کلّى در وضع عمومى موجودات زنده و زیبایى هاى جهان آفرینش دارد.
1. سوره الرحمن، آیه 17.
2. سوره معارج، آیه 40.
3. سوره اعراف، آیه 137
پاسخ متین احمدی نژاد به توهین رئیس دانشگاه کلمبیا، با تشویق دانشجویان و اساتید دانشگاه کلمبیا روبرو شد.
به گزارش "سایت مرکز اسناد"، ظهر روز دوشنبه پیش از شروع سخنرانی رئیس جمهور کشورمان در تالار گفتگوی سران جهان در دانشگاه کلمبیا، "لی بولینگر" رئیس این دانشگاه با انتقاد شدید از نظرات احمدی نژاد، وی را یک دیکتاتور کوچک و بی رحم توصیف کرد.
پس از مقدمه توهین آمیز رئیس دانشگاه ، احمدی نژاد پشت تریبون قرار گرفت و در ابتدای سخنان خود گفت: اظهارات آقای بولینگر توهین به اطلاعات و دانش حاضرین در این جلسه است. احمدی نژاد همچنین بولینگر را به استقبالی غیر دوستانه متهم کرد و افزود: این اظهارات بی تردید تحت فشار رسانه ها و سیاستمداران امریکایی مطرح شده است.
به گزارش خبرگزاری ها از نیویورک، دکتر احمدی نژاد گفت اظهارات آقای بولینگر بیشتر شبیه یک بیانیه سیاسی بر ضد من بود ولی ما در ایران به دانشجو و دانشگاهیان به قدری احترام قائل هستیم که تشخیص حقیقت را به آنان وا می گذاریم. وی تاکید کرد بسیاری از اظهارات رئیس دانشگاه کلمبیا نادرست بوده است.
رئیس جمهور کشورمان نحوه بیان و اظهارات رئیس دانشگاه کلمبیا را پیش از اینکه وی سخنی به زبان رانده باشد و سوق دادن قضاوت دانشجویان به سویی مشخص را نادرست دانست و تقبیح کرد و افزود: انسان به صورت ذاتی به دنبال کشف حقیقت است.
احمدی نژاد ادامه داد: در ایران سنت اینگونه است که وقتی ما شخصی را برای سخنرانی در محلی دعوت می کنیم به دانشجویان و اساتید خود احترام می گذاریم و اجازه می دهیم خود قضاوت کنند و نمی گذاریم که حتی وقتی شخص حرف نزده است با تعدادی ادعا روبرو شود. این اظهارات احمدی نژاد با تشویق شدید حضار روبرو شد.
گزارش خبرگزاری ها و فیلم های منتشره از این مراسم حاکی است احمدی نژاد ضمن پاسخ به پرسشهای دانشجویان، جو مراسم را به دست گرفت به طوری که پاسخ های او به پرسشهای دانشجویان و اساتید با تشویق بسیار شدید حضار روبرو می شد.
قبلا رئیس دانشگاه کلمبیا در پاسخ به فشار رسانه های آمریکا برای پس گرفتن دعوت خود از احمدی نژاد و لغو این مراسم گفته بود ما در دانشگاه کلمبیا با طرح سوالات صریح و روشن از رئیس جمهور ایران ، به وی را شدیدا تحت فشار قرار خواهیم داد.
رسانه های آمریکا و به ویژه شبکه خبری فاکس که برای برگزار نشدن این سخنرانی و پرسش و پاسخ فشار شدیدی بر دانشگاه کلمبیا وارد کرده بودند، در انتشار خبر این مراسم از احمدی نژاد به عنوان رئیس جمهور فتنه گر و آتشپاره یاد می کردند.